Syrisch gezin in Bretagne | "The Barbarians" in de bioscoop: tweede keus vluchtelingen
Het grote dorp, het kleine stadje, de provinciale gemeenschap – mensen houden zichzelf er graag van voor dat de wereld waar ze heimelijk bang voor zijn en die ze buiten moeten houden, hier eigenlijk prima is. Paimpont, in de ietwat pittoreske regio Bretagne, heeft geen bijzonder grote bevolking, maar kent wel een aanzienlijk percentage werkloze, alcoholistische en depressieve inwoners. Tenminste, dat beweert de toegewijde lerares Joëlle in de film "The Barbarians", die ongeveer tien maanden na de release in Frankrijk in de Duitse bioscopen verschijnt. Joëlle wordt gespeeld door Julie Delpy, die de film ook regisseerde.
Het agentschap had oorspronkelijk Oekraïense vluchtelingen gezocht, maar die zijn "zeer gewild op de vluchtelingenmarkt", aldus burgemeester en houtzagerijeigenaar Sébastien (Jean-Charles Clichet), dus de Bretons moesten genoegen nemen met de Syrische familie Fayad. Het portret van Zelenskyi in hun onderkomen werd al snel vervangen door een schilderij van een zeemeermin. Tot overmaat van ramp werkten de Fayads in Damascus in beroepen die in Paimpont niet werden beoefend: vader Marwan (Ziad Bakri) was architect, zijn zus Alma (Rita Hayek), die in de oorlog een been verloor, was arts, zijn vrouw Louna (Dalia Naous) was opgeleid als grafisch ontwerper en grootvader Hassan (Helou Fares) was dichter. En dan waren er nog de rustige zoon Wael en dochter Dina, op wie de dorpsjongeren bij de bushalte meteen verliefd werden.
Het botte cliché van een "botsing van culturen" blijkt een "botsing van kwalificaties" te zijn. De Fayads spreken Engels en een beetje Frans, en de vrouwen zijn niet gesluierd, dus voelt de louche winkelier Philippe (Mathieu Demy) zich genoodzaakt om tegen zijn stiekem drinkende vrouw Anne (Sandrine Kiberlain) op te merken: "De Syriërs lijken wel zigeuners." Dit zou best grappig kunnen zijn. Het Syrische gezin wordt begroet met graffiti op de muur van hun nieuwe huis: "Barbaren eruit!" Barbaren, zoals bekend, zijn al diegenen die niet zo goed Grieks spreken. Maar de komst van de vreemdelingen uit het oorlogsgebied zorgt er geleidelijk voor dat de stille gemeenschap haar geheime, onderdrukte conflicten onthult. De deprimerende pittoreske sfeer brokkelt af.
Oorspronkelijk hadden ze zich aangemeld voor Oekraïense vluchtelingen, maar die zijn "zeer gewild op de vluchtelingenmarkt". Daarom moeten de Bretons genoegen nemen met de Syrische familie Fayad.
In de eerste helft van de film, die is opgedeeld in acts die aansluiten bij het westerse culturele erfgoed, begeleidt een cameraploeg het integratieproject, zodat de betrokkenen er voortdurend naar streven een positief beeld te presenteren. De plot wordt verteld aan de hand van interviews en geënsceneerde bezoeken. Zo kan elke kleine verstoring van het exemplarische kosmopolitisme uiteindelijk worden weggelaten. Maar op een gegeven moment verliest de presentator zijn interesse in de Fayads en Paimpont; ze zijn tenslotte allemaal slechts een verhaaltje voor het avondeten; ze hebben nog andere verhalen in petto. De situatie escaleert nadat de communistische, antivaccinatie- en biologische boer Yves (Albert Delpy) zijn kleine boerderij aan de Fayads geeft om te voorkomen dat die naar de bank gaat, en omdat Louna voor hem de artisjokken verzorgt.
Loodgieter Hervé (Lauren Lafitte) vindt de vreemden vanaf het begin een doorn in het oog, omdat het volgens hem niet goed met hem gaat, of beter gezegd, niet goed genoeg. Hij is ontzettend hardwerkend en komt uit de buurt. Online complottheorieën bieden hem de steun die zijn wereld hem niet meer biedt. Zijn frustratie is een geschenk uit de hemel voor de 'populariteits'-fakers van de identitaire beweging. Wat volgt is een gebroken leiding, een gebroken huis, een gebroken huwelijk, een gebroken neus en een moeizame bevalling op het strand.
Ondanks het ontsnappingsverhaal van de Fayads is "The Barbarians" een vrij luchtige film met een happy end die grotendeels als komedie functioneert. Toch weet Julie Delpy, die vooral bekend werd als actrice maar al bijna twintig jaar zelf films maakt en als scenarioschrijfster genomineerd werd voor een Oscar, serieuze vragen op het scherm te brengen: welke problemen ontstaan er wanneer vreemden van elkaar afhankelijk zijn zonder vrede met zichzelf te hebben? Hoe kan een warmhartig verlangen om een gemeenschap vorm te geven ontstaan als het enige wat haar bijeenhoudt, het feit is dat je nooit weg bent? Wat is er mis met het verlangen nodig te zijn?
Er zijn de afgelopen jaren zeker veel meer aangrijpende verhalen over ontsnapping in de bioscoop verschenen, maar "The Barbarians" biedt terloops een kritiek op de ontsnappingsbusiness, de instrumentele relatie met mensen in nood. De film laat ook zien hoe mensen die vergeten zijn hoe ze zich moeten uitspreken, zich verschuilen achter politieke platitudes die hun hele uiterlijk en goedheid tegenspreken. Al met al dus: educatief waardevol.
"The Barbarians: Welcome to Bretagne": Frankrijk, 2024. Geregisseerd en geschreven door Julie Delpy. Met in de hoofdrollen: Julie Delpy, Sandrine Kiberlain, Laurent Lafitte en Ziad Bakri. Speelduur: 104 minuten. Releasedatum: 26 juni.
nd-aktuell